مدل جامع اطلاعاتی در فناوری بیم از ابعاد گوناگون اطلاعاتی تشکیل شده است. این ابعاد نه‌تنها اطلاعات فنی را برای طراحی و ساخت در اختیار کاربران مراحل گوناگون پروژه قرار می‌دهد بلکه اطلاعات مهمی نظیر برآورد هزینه را برای مدیران پروژه فراهم می‌کند. در این نوشتار بررسی خواهیم کرد که مدلسازی پنج‌بعدی در مدل جامع اطلاعاتی چیست و وارد کردن اطلاعات هزینه چه مزیت‌هایی برای پروژه به همراه خواهد آورد.
مدل جامع اطلاعاتی را می‌توان محصول نهایی فناوری بیم (BIM) دانست. بر اساس این مدل است که یکپارچه‌سازی همه فعالیت‌ها در پروژه تضمین می‌شود و کارگروه‌های مختلف از فعالیت‌های یکدیگر مطلع می‌شوند.
مدل اطلاعات ساختمان شامل اطلاعات مختلفی است که از ابتدای چرخۀ حیات پروژه تا هنگام تخریب ساختمان به اشتراک گذاشته می‌شوند. این مدل می‌تواند شامل مشخصات فضاها، ابعادی، فنی و قراردادی، برنامه‌ریزی‌ها، متره و برآورد و سایر اطلاعات پروژه باشد.
مشخصات مدل اطلاعات ساختمان
اولین اطلاعاتی که در این مدل بارگذاری می‌شود عبارت است از اطلاعات مدیریتی اسناد و مدارک پروژه. با وجود اختلاف نظرهایی که در نام‌گذاری ابعاد فناوری بیم وجود دارد از این نوع اطلاعات با عنوان بعد دوم(D2) یاد می‌شود. اطلاعات فنی معماری، سازه و تأسیسات به صورت اطلاعات غنی سه‌بعدی(D3) در مدل بارگذاری می‌شود.
به جز اطلاعات فنی و مهندسی، اطلاعاتی نیز برای مدیریت زمانی در مدل جامع وجود دارد که از آن با عنوان بعد چهارم یاد می‌شود. با اطلاعات مدیریت هزینه‌ای که هدف اصلی این نوشتار است، مدل اصطلاحاً پنج‌بعدی می‌شود. ابعاد چهارم و پنجم مدل جامع اطلاعاتی از اهمیت زیادی برخوردار است و از ابزارهای اصلی مدیریت پروژه در فناوری بیم محسوب می‌شوند. اطلاعات مدیریت و نگهداری ساختمان تحت عنوان بعد ششم(D6)نیز برای مدیریت دارایی ها (Facility Management) مورد استفاده قرار می‌گیرد.
به جز این اطلاعات در برخی از پروژها، بعدهفتم یا اطلاعات انرژی (D7)نیز بر مدل جامع اضافه می‌شود. در چنین شرایطی با یک مدل جامع اطلاعاتی روبرو خواهیم بود.
مدلسازی پنج‌بعدی پروژه
بعد پنجم مدل اطلاعات ساختمان، با برقراری اتصال مدل با اطلاعات هزینه‌ای مرتبط با اجزاء مدل چهار بعدی اطلاعات ساختمانی ایجاد می‌شود. این مدل ذی‌نفعان مختلف پروژه (معماران، مهندسین، پیمانکاران، مالکان، سرمایه‌‌گذاران، تأمین‌کنندگان مالی) را قادر می‌سازد تا میزان پیشرفت عملیات اجرایی و هزینه‌های پروژه را در طول زمان، قبل از شروع پروژه مشاهده و برنامه‌‌ریزی کرده و با شروع پروژه، بر جریان مالی و زمانی پروژه کنترل و نظارت کنند. این کار مزیت‌های بسیاری برای مدیریت پروژه در پی خواهد داشت:
نخستین مزیت این است که به مدیران و کارفرمایان امکان پیش‌بینی کمبودها و مشکلات مالی را در ادامه پروژه می‌دهد. اطلاعات و مدل‌های هزینه‌ای که ارائه می‌شود به گونه‌ای تجسم‌سازی شده است که این کار را برای مدیران ساده کرده و آن‌ها از وضعیتی آگاه می‌شوند که تا پیش از آن با استفاده از شیوه‌های سنتی امکان‌پذیر نبود.
به جز مزیت بالا مدل اطلاعات هزینه امکان تحلیل و شبیه‌سازی وضعیت‌های مختلف را به تیم هزینه می‌دهد. از آنجا که تمام افراد تیم پروژه در جمع‌آوری داده‌ها و جزئیات اطلاعاتی پروژه مشارکت می‌کنند، می‌توان به موازات تغییر در طراحی، تأثیرات جانبی هزینه‌ای آن را نیز مشاهده کرد.
داده‌ها در مدل جامع اطلاعاتی به‌صورت همزمان بارگذاری می‌شوند. از همین رو امکان‌پذیری پروژه و تغییرات از نظر مالی سنجیده شده و بازگشت سرمایه محاسبه می‌شود. با استفاده از این امکان تصمیمات سخت به شکل بهتری انجام می‌گیرند.
چرخه طراحی و ارزیابی مالی، نسبت به شیوه‌های سنتی زمان کمتری را می‌گیرد و دقیق‌تر و قابل‌اتکاتر هستند. این شیوه موفقیت مالی پروژه را پیش‌بینی و تضمین می‌کند.
آخرین مزیت این فناوری در مدیریت اداره و نگهداری دارایی‌ها است. با تجسم‌سازی که مدل در اختیار مدیریت دارایی‌ها قرار می‌دهد رصد دائمی تجهیزات و دارایی‌ها به سادگی امکان‌پذیر شده و تعمیر و نگهداری آن‌ها هزینه‌های به‌مراتب کمتری خواهد داشت. مضاف بر این با اطلاعات در دسترس، مدیریت دارایی‌ها در موقعیت‌های بحرانی همچون زلزله و آتش‌سوزی، عملیات امداد و نجات با سهولت بیشتری انجام می‌گیرد.
منبع : http://www.bimananews.ir